Bakuchiol – czy naprawdę można go nazwać roślinnym retinolem? propozycje 30 kosmetyków

Coraz więcej się mówi o bakuchiolu jako roślinnym retinolu. Czy słusznie? Czym jest ta substancja i jakie wykazuje właściwości?

Bakuchiol – co to jest?

Bakuchiol jest substancją uzyskiwaną m.in. z rośliny  Psoralea corylifolia  (Babći) używanej powszechnie w Indiach i Chinach do leczenia różnych chorób, ale także wielu innych oraz obficie występuje w organizmach morskich, jak np. brązowe algi. Chemicznie jest terpenem, w żadnym wypadku pochodną witaminy A, nie należy do rodziny retinoidów. Znany jest mniej więcej od lat 70, ale pierwszy raz na rynek kosmetyczny trafił dopiero w 2007 roku pod nazwą Sytenol A. [1]

Dlaczego jest porównywany do retinolu?

Porównania te mają źródło w badaniach na modelu skóry, a dokładniej w porównaniu wpływu bakuchiolu i retinolu na ekspresję genów. Jak możecie zobaczyć poniżej, tzw. volcanic plot jest zbliżony dla tych substancji [1, 2]:

Przeczytaj – właściwości retinoidów

Co tu widzimy? Bakuchiol wpływa na wiele z receptorów modulowanych przez retinol, a więc powinien wykazywać podobne do niego właściwości. Badanie to pokazuje, że bakuchiol miałby działać:

• antyoksydacyjnie – poprzez redukcję utleniania lipidów, chronić przed rodnikowymi uszkodzeniami mitochondriów oraz wzmacniać działanie innych antyoksydantów, a nawet stymulować działanie naturalnie występujących w organizmie enzymów antyoksydacyjnych – jego działanie wygląda na silniejsze niż wit. E
• przeciwzapalnie – dzięki ograniczaniu powstawania czynników zapalnych – ma chronić m.in. przed rumieniem wywoływanym przez UV
• przeciwstarzeniowo – w związku z hamowaniem syntezy enzymów MMP rozkładających białka podporowe skóry oraz pobudzeniem syntezy kolagenu przez komórki
• na utrzymywanie homeostazy bariery naskórkowej – przez poprawę przepływu wody w naskórku i utrzymywanie odpowiedniej bariery chroniącej przed jej odpływem
• przeciwtrądzikowo – dzięki redukcji stanów zapalnych oraz utleniania lipidów, działaniu antybakteryjnemu na C.acnes, antyoksydacji
• na przebarwienia – przez delikatne hamowanie produkcji melaniny,

No dobrze, wygląda super, prawda? Ale jak się przekłada na rzeczywistość i badania na ludziach i prawdziwej, podlegającej codziennie wpływowi wielu czynników skórze?

Badania na ludziach

Na ten moment tak naprawdę nie mamy zbyt wielu badań na ochotnikach! Jedno na samym bakuchiolu, jedno porównujące go do retinolu i kilka sprawdzających kompleksy bakuchiolu z innymi składnikami. Więc po kolei co z tego wyszło:

Badanie ze stosowania bakuchiolu [2, 4]

Wykonano je na małej grupie 16 kobiet w wieku 40-65 lat, gdzie przez 12 tygodni, 2x dziennie aplikowano na skórę wokół oczu preparat z bakuchiolem w stężeniu 0,5%. Zmiany sprawdzano poprzez zdjęcia wykonywane w takim samym oświetleniu oraz zdejmowanie silikonowych replik skóry. Zauważono poprawę szorstkości skóry, jej elastyczności, głębokości zmarszczek oraz wyrównanie kolorytu.

Badanie samo w sobie jest problematyczne z kilku względów – przeprowadzono je na bardzo małej grupie, przez krótki okres czasu oraz bez grupy kontrolnej stosującej preparat niezawierający bakuchiolu. Trudno tu ocenić, czy poprawa parametrów skóry wynika z działania bakuchiolu, czy np. z ogólnego działania kosmetyku poprawiającego nawilżenie skóry. 

Warto jeszcze dodatkowo wspomnieć, że badanie było sponsorowane przez producenta składnika.

Badanie porównujące bakuchiol z retinolem [3, 4]

W kolejnym badaniu już porównano obie substancje, co powinno dać nam więcej danych. Ale czy na pewno?

Tutaj ponownie badanie trwało 12 tygodni, na grupie 44 osób, gdzie retinol 0,5% nakładano codziennie na noc, natomiast bakuchiol 0,5% 2x dziennie. Wyniki analizowano na podstawie zdjęć, formularza oceny własnej tolerancji preparatów oraz oceny przez dermatologa. U obu grup zauważono redukcję zmarszczek oraz przebarwień, przy czym retinol wywoływał większe łuszczenie i pieczenie, natomiast przy bakuchiolu pojawiał się cześciej rumień.

Teoretycznie można by stwierdzić, że działanie jest podobne, jednak jest kilka ALE:

Po pierwsze, bakuchiol stosowano dwukrotnie częściej niż retinol.

Po drugie, badanie było ponownie krótkie, na małej grupie. W czasie 12 tygodni wiele skór dopiero kończy przyzwyczajać się do retinoidów, może być jeszcze lekko przesuszona, a zmarszczki wyglądać gorzej.

Po trzecie, nie zbadano wpływu bakuchiolu na skórę właściwą i możliwość pobudzenia syntezy kolagenu. Wiadomo dla retinoidów, że potrzeba minimum pół roku, by zaszły zmiany w skórze właściwej, więc badanie porównawcze musiałoby być znacznie dłuższe. Przy braku takich danych trudno porównywać działanie bakuchiolu do retinoidów, których właściwości uważamy za cenne w dużej mierze przez rzeczywisty wpływ na skórę właściwą wykazywany w wielu badaniach.

Bakuchiol a kwas salicylowy [1, 5]

W pewnym 6 tygodniowym badaniu sprawdzono wpływ bakuchiolu na trądzik. 4 grupy, każda licząca 15 osób ze zmianami trądzikowymi, 2x dziennie aplikowała jedną z poniższych mieszanek:

1% bakuchiol

2% kwas salicylowy

1% bakuchiol + 2% kwas salicylowy

baza placebo

Stwierdzono, że połączenie składników działa najskuteczniej na redukcję trądziku (67%), podczas gdy sam bakuchiol to  57%, a kwas BHA 48%.  Autorzy źródła rezultatów upatrują w działaniu przeciwzapalnym, antybakteryjnym i antyoksydacyjnym bakuchiolu. Za samym badaniem stoi ponownie firma produkująca bakuchiol.

Kolejne badania opierają się już na kompleksach bakuchiolu z innymi składnikami, moim zdaniem trudno więc ponownie ocenić rzeczywiste efekty stosowania samego składnika:

Bakuchiol + Melatonina + Ascorbyl tetraisopalmitate [6]

Na tej mieszaninie substancji przeprowadzono kilka badań o długości od 4 do 12 tygodni:

• przez 3 miesiące sprawdzono bezpieczeństwo i działanie przeciwstarzeniowe,
• w 2 badaniach poziom nawilżenia skóry przez 12 godzin po pojedynczej aplikacji
• oraz w ostatnich 2 działanie na skórze tłustej – komedogenność oraz skuteczność, każde o długości miesiąca.

Badania przyrządowe, oceny własne i oceny dermatologów potwierdziły redukcję zmarszczek, poprawę jędrności skóry przy braku podrażnień, a także dobrą tolerancję na skórach tłustych i redukcję wydzielania sebum. Nie wiemy jednak jakie były stężenia użytych składników, ani właściwie jaka dokładnie była rola bakuchiolu w działaniu  danego preparatu, bo nie mamy porównania samego bakuchiolu w danej bazie do miksu wszystkich składników.

Bakuchiol + miłorząb japoński (Gingo biloba)  + mannitol [7, 8] = BGM

W 2 badaniach sprawdzono wspomnianą wyżej mieszankę, w badaniu [7] wzbogaconą jeszcze m.in. o kwas salicylowy czy substancję pozyskiwaną z lukrecji. Przez 2 miesiące na 111 osobach porównywano działanie adapalenu 0,1% w połączeniu z kremem BGM lub kremem bazowym. W grupie z bakuchiolem zauważone lepsze efekty w kwestii spadku liczby zmian trądzikowych, przetłuszczania skóry. 

W badaniu podkreśla się działanie antybakteryjne i dobrą tolerancję BGM, przez co może ona stanowić alternatywę dla drażniącego nadtlenku benzoilu. Badanie jednak było dość krótkie i nie porównano w nim działania adapalenu samodzielnie.

W drugim natomiast [8] przez 3 miesiące nakładano BGM 2x dziennie na skórę 17 ochotników i zauważono zmniejszenie ilości porfiryn produkowanych przez bakterie. Na 48 osobach natomiast przez 2 miesiące stosowania BGM w porównaniu do placebo sprawdzano skład sebum. W rezultacie udało się uzyskać zmniejszenie utleniania sebum oraz poziomu kwasu oleinowego i zwiększenie ilości cennego dla skóry kwasu linolowego. Proporcje tych kwasów w skórze trądzikowej są przeważnie zaburzone.

W oby badaniach nie da się ocenić działania bakuchiolu jako zaledwie jednego składnika całej mieszanki. Wiemy np. że wchodzący w skład BGM miłorząb działa antyoksydacyjnie i łagodząco. BGM wygląda zatem obiecująco, ale bakuchiolowi nie możemy przypisać wszystkich zasług – prawdę powiedziawszy nie wiemy, ile z nich mu się w tym badaniu należy.

Moje wnioski

Jak widzicie, nie ma jeszcze wiele badań udowadniających działanie bakuchiolu! Większość jego opisywanych zalet opiera się na badaniu na modelu skóry i ekspresji genów częściowo zbieżnej z retinolem. Nie wiemy jednak, czy ma on jakikolwiek wpływ na skórę właściwą, co jest dużą zaletą retinoidów, w jakim zakresie może przenikać przez naskórek i jakie byłyby efekty jego wielomiesięcznego stosowania, bo najdłuższe badania miały 12 tygodni.

Działanie wygładzające zmarszczki i poprawiające koloryt wydaje się obiecujące, ale wykazujące je badania były krótkie, na małych grupach oraz przy zestawieniu z retinolem – z inną częstotliwością stosowania, co nie pozwala na dokładne porównanie działania substancji, by móc w jakikolwiek sposób deklarować, że bakuchiol jest roślinnym retinolem. Do rodziny retinoidów nie należy, chociaż może częściowo wykazywać podobne działania.

Działanie przeciwtrądzikowe również prezentuje się tu ciekawie: mamy niewielkie porównanie z kwasem salicylowym oraz wsparcia terapii adapalenem przez krem zawierający BGM. Możemy wstępnie zakładać, że bakuchiol będzie pomocnym składnikiem dla cer trądzikowych, podobnie jak retinoidy, chociaż te nie mają właściwości antybakteryjnych.

W każdym przypadku jednak potrzebujemy większej liczby badań. Na retinoidach wykonano ich dziesiątki, na bakuchiolu zaledwie kilka. Nie możemy w żadnym wypadku stawiać tych substancji obok siebie. 

Dla kogo bakuchiol?

W sumie dla każdego, ale nie jako równorzędne zastępstwo dla retinoidów!

Może jednak stanowić dobrą opcję dla osób

• obawiających się retinoidów z różnych powodów
• chcących jak najmniejszych skutków ubocznych – podrażnień i łuszczenia
• chcących stosować produkt o poranku
• w ciąży lub karmiących
• młodych, chcących jeszcze poczekać z retinoidami
• o skórze trądzikowej
• z pierwszymi zmarszczkami

Kosmetyki z bakuchiolem

SERUM

Marie Brocart, Luminari rozświetlający eliksir z bakuchiolem

olejek: skwalan, opuncja, krokosz, Q10, żeń szeń

dla każdej skóry

200zł/30ml

***

Bielenda, BAKUCHIOL BioRetinol Effect Odbudowujące serum przeciwzmarszczkowe

róża, miłorząb, ceramid 3, alantoina, ETDA, fenoksyetanol

każda skóra, także naczyniowe, tłuste

BARDZO DOBRA CENA

26zł/30ml

***

Clochee, emblica intense

prebiotyk, opuncja, wino, fermenty

każda skóra

289zł/39ml

***

Sylveco, serum wygładzające

olejek: 1% bakuchiol, argan, migdał, wiesiołek, jojoba

skóry suche, dojrzałe, normalne

69zł/30ml

***

lale, serum booster

1% bakuchiol, makadamia, marchew, kwas alfaliponowy, glikol propylenowy

skóry suche, dojrzałe, poszarzałe

50zł/30ml

***

[US] Pacifica, retinoid + bakuchiol

3% Granactive + bakuchiol, alkohol

każda cera, zwłaszcza tłustsze

65zł/30ml

***

Herbivore, bakuchiol

4% bakuchiol, glukonolakton, bakłażan, kurkuma, borówka

na zmarszczki, przebarwienia, stany zapalne, utratę jernosci

340zł/30ml

***

OnlyBio Bakuchiol & Skwalan,serum korygujące

olejek: skwalan, mango, ferment

raczej skóry suche

30zł/30ml

***

Szmaragdowe żuki, booster bakuchiol

olejek: 1% bakuchiol, skwalan, jabłko, bisabolol

skóry lubiące oleje, także te tłuste

115zł/15ml

***

Bybi, bakuchiol booster

olejek: 1% bakuchiol, skwalan

każda skóra

59zł/15ml

***

OnlyBio Bakuchiol & Skwalan, serum nawadniające

skwalan, sodium PCA

każda skóra

30zł/30ml

***

Nacomi next level, bakuchiol serum

2% bakuchiol, migdał, jaśmin, lawenda

nie wszystkie cery tłuste polubią olej z pestek migdałów

43zł/30ml

***

[UK] Balance Me, Bakuchiol Smoothing Serum

jojoba, ogórecznik, żurawina, lawenda

każda skóra

160zł/30ml

***

Clochee, stevio lift

prebiotyk, kompleksy wygładzające, passiflora

każda skóra

289zł/30ml

***

[US] Derma E, Anti-Wrinkle Regenerative Serum

retinol, zielona herbata, pantenol, kwas glikolowy, polisorbat

zwłaszcza skóry dojrzałe, tłuste, z przebarwieniami

82zł/60ml

***

[US] InstaNatural, 2.5% Retinol Bakuchiol Serum

retinol, niacynamid, skwalan, żeń szeń

każda skóra, zmarszczki, przebarwienia

78zł/30ml

***

[UK] Trilogy Skincare, Bakuchiol+ Booster Treatment

skwalan, róże, konopie

każda skóra

150zł/12,5ml

***

Medik8, bakuchiol peptides

moringa, cica, aloes, kurkuma

olejek: zwłaszcza cery suche, normalne

230zł/30ml

***

Grounded, DRAGONS BLOOD AND HYALURONIC ACID SERUM

smocza krew, biotyna, hialuron

każda skóra

129zł/50ml

***

[US] Acure, Radically Rejuvenating Dual Phase Bakuchiol Serum

wit. C, kurkuma, bakłażan, jojoba

przebarwienia, utrata jędrności

49zł/20ml

***

KREMY

[US] Heritage Store, Aura Glow Gel Cream, Brightening Citrus

oczar, fermenty, pomarańcza, aloes

74zł/50g

***

Derma E, Anti-Aging Regenerative Cream

wersje: day // night

jojoba, astaksantyna, lawenda, retinol, silikon, polisorbat

każda skóra, zmarszczki, przebarwienia

83zł/56g

***

Arbonne, AgeWell Krem przywracający nawilżenie

0,5% bakuchiol,  niacynamid, wit. C, peptydy, kofeina

skóry tracące jędrnośc, pierwsze zmarszczki, suche, dojrzałe

260zł/50ml

***

Bielenda Professional, specjalistyczny krem normalizujący

0,5% bakuchiol, trehaloza, niacynamid, EDTA, fenoksyetanol, paraben

skóry tłuste, problematyczne, jak i dojrzalsze, ze zmarszczkami

53zł/50ml

***

Bielenda, BAKUCHIOL BioRetinol Effect Liftingujący krem przeciwzmarszczkowy

wersje do wieku: 40/50/60

róża, miłorząb, ceramid 3, alantoina, ETDA, fenoksyetanol

skóry tracące jędrność, suche

BARDZO DOBRA CENA

25zł/50ml

***

lale, krem koniczynowy

1% bakuchiol, fermenty, len

każda skóra, także naczyniowa

60zł/60ml

***

Bandi, kremy z serii EcoFriendly

emulsja nawilżająca // krem przeciwzmarszczkowy 

fermenty, prebiotyki, trehaloza, skwalan

79-89zł/50ml

***

OnlyBio Bakuchiol & Skwalan, kremy

nawilżający 

regenerujący 

przeciwzmarszczkowy 

shea, skwalan, postbiotyk

każda skóra

30-40zł/50ml

***

Resibo, krem game changer

0,5% bakuchiol i H10 retinol, otręby ryżowe

delikatne retinoidy – skóry z pierwszymi zmarszczkami

129zł/30ml

KREMY POD OCZY

Arbonne, AgeWell Odżywiający krem pod oczy z kofeiną i bakuchiolem

zawiera niacynamid, wit. C, peptydy, kofeine, ceteareth

skóry tracące jędrność, pierwsze zmarszczki

235zł/15ml

***

Bielenda, BAKUCHIOL BioRetinol Effect Regenerujący krem przeciwzmarszczkowy POD OCZY

róża, miłorząb, ceramid 3, alantoina, ETDA, fenoksyetanol

skóry tracące jędrność, suche

BARDZO DOBRA CENA

19zł/15ml

***

Bandi, Rewitalizujący krem pod oczy

fermenty, trehaloza, algi

każda skóra

79zł/25ml

***

Źródła:

1.  Chaudhuri R.: Bakuchiol: a real-like functional compund, modulating multiple retinol and non-retinol targets 
2. Chaudhuri R., Bojanowski K.: Bakuchiol: a retinol‐like functional compound revealed by gene expression profiling and clinically proven to have anti‐aging effects
3. Dhaliwali I. i inni: Prospective, randomized, double‐blind assessment of topical bakuchiol and retinol for facial photoageing
4. Spierings N.: Cosmetic commentary: Is bakuchiol the new „skincare hero”? 
5. Chaudhuri R.: Bakuchiol in the management of acne-affected Skin
6. Goldberg D. i inni: Clinical evidence of the efficacy and safety of a new 3‐in‐1 anti‐aging topical night serum‐in‐oil containing melatonin, bakuchiol, and ascorbyl tetraisopalmitate: 103 females treated from 28 to 84 days
7. Polakova K. i inni: A dermocosmetic containing bakuchiol, Ginkgo biloba extract and mannitol improves the efficacy of adapalene in patients with acne vulgaris: result from a controlled randomized trial 
8. Trompezinski S. i inni: Assessment of a new biological complex efficacy on dysseborrhea, inflammation, and Propionibacterium acnes proliferation

Anne Marie

czyli Anna Kochanowska – miłośniczka pielęgnacji skóry bazującej na naukowych faktach.

Blog powstał z pasji, która doprowadziła mnie na studia z kosmetologii bioestetycznej i codziennie skłania do zdobywania nowej wiedzy.

Jeśli sama regularnie chcesz dowiadywać się więcej o pielęgnacji, kosmetykach i akcesoriach, które Ci w niej pomogą, zaglądaj na annemarie.pl!