Olej z pestek malin, krem z filtrem DIY domowej roboty – czy to bezpieczne filtry UV? Czy naturalne znaczy lepsze? 

Sporo osób chcących korzystać jedynie z naturalnych kosmetyków coraz częściej sięga po oleje lub samodzielnie zrobione w domu kremy z filtrami. Czy to jednak bezpieczne? Czy olej z pestek malin rzeczywiście oferuje ochronę jak profesjonalne produkty z filtrem?

Oleje a SPF

Na wielu stronach można znaleźć informację, że olej z pestek malin ma SPF rzędu 28-50. To spory rozstrzał, informacja mało precyzyjna, ale czy prawdziwa?

Informacja ta wywodzi się z artykułu z magazynu Food Chemistry z 2000 roku:

The optical transmission of raspberry seed oil, especially in the UV range (290±400 nm) was comparable to that of titanium dioxide preparations with sun protection factor for UV- B (SPF) and protection factor for UV-A (PFA) values between 28±50 and 6.75±7.5, respectively (Kobo Products Inc., South Plain®eld, NJ). [1]

Mamy tu więc deklarację nie tylko poziomu ochrony przed UVB (SPF), ale i przed UVA, a także porównanie działania owego oleju do ochrony zapewnianej przy pomocy dwutlenku tytanu dobrze radzącego sobie z krótszą falą, nieco gorzej z dłuższą. 

To bardzo odważne stwierdzenia, szczególnie, że dodatkowych informacji w artykule podano niewiele. Z jego treści wywnioskowałam, że badanie wykonywano spektrometrem, urządzeniem służącym do analizy długości promieniowania. Nie mamy tu jednak informacji, by sprawdzano działanie oleju z pestek malin w sposób standardowy dla oceny SPF – tj. na skórze ochotników, w ilości 2mg na cm2 i sprawdzanie poprzez naświetlanie czasu ochrony przed UV. Podobnie nie ma ani słowa o stabilności oleju pod wpływem słońca.

Czy więc możemy temu badaniu zaufać? Oczywiście nie zatrzymałam się na tym jednym źródle i szukałam dalej potwierdzenia tych deklaracji. Otóż NIGDZIE indziej nie znalazłam podobnego stwierdzenia. 

Jedynie w badaniu nt. wykorzystania oleju z pestek malin i ryżowego jako nanonośników i antyoksydantów w formułach przeciwsłonecznych udało mi się znaleźć jakieś dalsze informacje. Oba oleje okazały się niestabilne pod wpływem promieniowania, jednak poprawiają one właściwości antyoksydacyjne produktów ochronnych i zapewniają lepszą ochronę przed słońcem. [2]

Szukając większej liczby źródeł natknęłam się na badania sprawdzające właściwości innych olei. I tak kolejne badanie używające spektrometru i testujące oleje rozpuszczone w etanolu wskazało ochronę na poziomie:

• oliwa – SPF 8
• olej kokosowy – SPF 8
• olej z pestek migdałów – SPF 5
• olej rycynowy – SPF 6
• olej musztardowy – SPF 3
• olej sezamowy – SPF 2 [3]

Następne badanie również wykonywano in vitro, spektrometrem na płytkach szklanych lub przypominających chropowatością ludzką skórę, stosując oleje w etanolu w ilości 2mg na cm2 powierzchni. Tutaj stwierdzono, że oleje kokosowy, rzepakowy, sojowy i oliwa zapewniają ochronę jedynie na poziomie około SPF 1. [4]

Jak widzicie, jest tu olbrzymi rozstrzał, jeśli chodzi o SPF olei, do tego żadnego nie badano in vivo na skórze, a jedynie w warunkach laboratoryjnych. Wnioskując na podstawie powyższych badań, sądzę, że tak głośno promowane wysokie SPF oleju z pestek malin jest mało wiarygodne. Stwierdzono je jedynie w jednym artykule, gdzie nawet szerzej nie opisano sposobu badania [1], natomiast w innym miejscu oceniono go jako niestabilny w słońcu. [2]

Uważam więc stosowanie olei jako filtry za wprost niebezpieczne dla zdrowia! Pamiętajcie, że produktu należy nakładać naprawdę sporo, 2mg na każdy centymetr kwadratowy skóry. Czy wyobrażacie sobie pół łyżeczki oleju na samą twarz, kiedy normalnie nakłada się go jakieś 3 krople? Taki produkt stosunkowo szybko się wchłonie, nie stworzy ochronnej, jednolitej warstwy radzącej sobie z promieniowaniem. A nawet gdyby to co z tego, jeśli brakować jej będzie stabilności chemicznej przy UV?

Krem DIY

To jeśli nie olej, to może chociaż domowy krem z filtrem, gdzie nie wrzucimy zbędnych dodatków?

To druga dość popularna opcja wykorzystywana przez fanów naturalności. Takie domowe filtry DIY nieraz zawierają olej z pestek malin, co jak już wyżej ustaliliśmy, nie jest dobrą ochroną. Mam tu również zastrzeżenie co do unikania dodatków uważanych za zbędne. Mit braku potrzeby konserwantów, które dbają o czystość mikrobiologiczna produktu i chronią go przed drobnoustrojami, a naszą skórę przed wywoływanymi przez nie chorobami, jest kolejnym szkodliwym. Dodatki jak konserwanty, czy emulgatory lub zagęstniki mają swoją konkretną rolę!

Inną zalecaną opcją w takich produktach DIY bywa dodanie tlenku cynku lub dwutlenku tytanu w proszku. Same w sobie są one dobrymi i skutecznymi filtrami, jednak samodzielnie dosypane do kremu nie będą już stanowić tak dobrej ochrony.

Dlaczego? Po pierwsze, takie produkty są mieszane przez specjalne maszyny pozwalające na odpowiednią dystrybucję i zawieszenie drobin minerałów w formule, co daje kosmetyk z równomiernie rozłożonymi filtrami. Stworzona przy jego pomocy warstwa na skórze nie będzie miała prześwitów dopuszczających promienie. Mieszanie łyżką czy nawet mikserem nie pozwoli na taki stopień dystrybucji jak profesjonalne urządzenie. [5]

Druga kwestia jest taka, że SPF nie będzie zależało jedynie od % dodanego filtra. Formuła produktu musi być odpowiednio skomponowana, a my na oko nie ocenimy jej skuteczności. Do tego wymagane są odpowiednie testy – na stabilność danego produktu, zapewnienie deklarowanej ochrony, czy wodoodporność. W domu nikt nie jest w stanie ich sobie zapewnić. [5]

Najbezpieczniejszą opcja ochrony przeciwsłonecznej są gotowe, przetestowane w laboratorium produkty, które kupimy w sklepie. Muszą one przejść wszystkie wymagane badania i gwarantować nam ochronę, a domowe sposoby mogą być tu jedynie dodatkiem – NIGDY podstawą ochrony. Gramy tu zarówno o ładną skórę, jak i swoje zdrowie, a więc nie warto ryzykować!

1. 1. Źródła:
   1. Characteristics of raspberry seed oil
   2. Rice bran and raspberry seed oil-based nanocarriers with self-antioxidative properties as safe photoprotective formulations
   3. In vitro sun protection factor determination of herbal oils used in cosmetics
   4. UV-blocking Potential of Oils and Juices
   5. Pinterest Homemade Sunscreens: A Recipe for Sunburn

Anne Marie

czyli Anna Kochanowska – miłośniczka pielęgnacji skóry bazującej na naukowych faktach.

Blog powstał z pasji, która doprowadziła mnie na studia z kosmetologii bioestetycznej i codziennie skłania do zdobywania nowej wiedzy.

Jeśli sama regularnie chcesz dowiadywać się więcej o pielęgnacji, kosmetykach i akcesoriach, które Ci w niej pomogą, zaglądaj na annemarie.pl!